这是一块由马里国王兹姆里-利姆写给他的妻子西布图王后的书信泥板。此前,这位王后向当时不在宫中的兹姆里-利姆写信寻求指示(ARM 10, 14),而在这封内容简短直白、没有任何客套话的回信中,这位国王十分严肃地指导他的妻子来应对一宗紧急事件:传染病。这很有可能是我们已知最早的关于传染病的记载。
- 文献索引:ARM 10, 129
- 出土于马里(Mari),今叙利亚代尔祖尔省哈利利丘(تل حريري / tall ḥarīrī)
- 现藏于叙利亚大马士革,叙利亚国家博物馆,编号不详
- 古巴比伦时期(约公元前 2000 年至公元前 1800 年);写成于约公元前 18 世纪上半叶
- 阿卡德语(古巴比伦语马里方言)
- 竖长型泥板;尺寸不详
- CDLI no. P350093; ArchiBab no. T8685
原文线描

转写
正面:
01. [a-na f]ši-ib-tu
02. [qí-b]í-ma
03. [um-m]a be-el-ki-i-ma
04. eš-me-e-ma fna-an-na-me
05. sí-im-ma-am mar-ṣa-at
06. ù it-ti É.GAL-lim
07. ma-ga-al wa-aš-ba-at-ma
08. MUNUSmeš ma-da-tim it-ti-ša-ma
正面底缘:
09. i-sa-ab-bi-ik
背面:
10. i-na-an-na dan-na-tim šu-uk-ni-ma
11. i-na ka-ás i-ša-at-tu-ú
12. ma-am-ma-an la i-ša-at-ti
13. i-na gišGU.ZA ša úš-ša-bu
14. ma-am-ma-an la úš-ša-ab
15. ù i-na gišNÁ ša it-ti-il-lu
16. ma-am-ma-an la it-te-e-el-ma
17. MUNUSmeš ma-da-tim
背面底缘:
18. it-ti-ša-ma
19. [l]a i-sa-ab-bi-ik
20. [sí-im-m]u-um šu-ú mu-uš-ta-aḫ–ḫi-iz
转录
1–3 ana Šībtu qibīma, umma bēlkima:
4–9 ešmēma Nanname simmam marṣat, u ittī ekallim magal wašbatma, sinnišātim mādātim ittīšama isabbik.
10–19 inanna dannātim šuknīma: ina kās išattû mamman lā išattī, ina kussêm ša uššabu mamman lā uššab, u ina eršim ša ittillu mamman lā ittêlma, sinnišātim madātim ittīšama lā isabbik
20 simmum šū muštaḫḫiz!
汉译
1–3 说与西布图,你的主人所言如下:
4–9 我听说南娜美得了皮肤病[1],还总是待在宫里[2],这样的话(她的病)会被她传染[3]给很多(其他)女人。
10–19 现在(开始),你要采取严格的措施:她喝过的杯子(其他)任何人都不能喝,她坐过的椅子(其他)任何人都不能坐,她躺过的床(其他)任何人都不能躺,这样一来就不会被她传染给很多(其他)女人了。
20 这个病很容易传染[4]!
注释:
- simmum 一词一般理解作“(皮肤上的)损伤或病变”,此处据 Neufeld (1986) 作“(可传染的)皮肤病”。又 Römer (1971) 将其理解为皮肤上的外伤导致的感染。由于在近义词表中有 ep-qé-nu = sim-mu (CAD E, p.246),而 epqunnu 一词源于 epqu “麻风病”,因此学者一般认为,此处的 simmum 所指的因该是一种症状类似麻风病但较温和的、可能通过接触传染的疾病。根据其他的文献记载,simmum 可能还被用于描述很多其他具有类似症状的皮肤疾病,包括并不具有传染性的的湿疹等。
- 或据 Dossin (1973) 将此处理解为 “总是来到宫里” 。
- 字面的意思为“(病)会将很多女人带给她作陪伴”。第 19 行同此。
- 字面的意思为“……总是使(人)抓住”,此处理解为“传染”。muštaḫḫizum 为 aḫāzu “抓取”的 Štn 词干分词,该用法仅见于此及 ARM 10, 130。
参考文献:
Dossin, G. (1967). Correspondance féminine. (Archives royales de Mari; 10). Paris: Geuthner. (ARM 10, 129)
Römer, W. H. P. (1971). Frauenbriefe über Religion, Politik und Privatleben in Mari: Untersuchungen zu G. Dossin, Archives Royales de Mari X (Paris 1967). (Alter Orient und Altes Testament; 12). Kevelaer: Verlag Butzon & Bercker. (AOAT 12)
Neufeld, E. (1986). The Earliest Document of a Case of Contagious Disease in Mesopotamia (Mari tablet ARM X, 129). In: Journal of the Ancient Near Eastern Society Vol.18, pp. 53–66. (JANES 18; pp. 53–66)
Durand, J.-M. (2000). Les documents épistolaires du palais de Mari, tome III. (Littératures anciennes du Proche-Orient; 18). Paris: Éditions du Cerf. (LAPO 18, 1164)
以粗体标出的专有名词请参阅《人名、神名、地名和其他专有名词索引》。
发表评论