这是一块由卡塔那国王依施希-阿都写给古亚述国王依施美-达干的书信泥板。此前,依施美-达干向依施希-阿都讨要了两匹马,依施希-阿都向他送去了价值高昂的马匹,而对方的回馈显然远远没有达到依施希-阿都的预期。于是,这位国王寄出了这封情绪激动的信件斥责依施美-达干。依施美-达干的父亲古亚述的老国王沙姆希-阿都本是依施希-阿都的重要盟友,依施希-阿都的一个女儿还嫁给了沙姆希-阿都的另一个儿子,即依施美-达干的兄弟、马里国王亚斯马赫-阿都。由于这封书信是在马里的王宫档案中发现的,所以很有可能,亚斯马赫-阿都介入了这次发生在他兄弟和他岳父之间的纠纷。
- 文献索引:ARM 5, 20
- 出土于马里(Mari),今叙利亚代尔祖尔省哈利利丘(تل حريري / tall ḥarīrī)
- 现藏于叙利亚大马士革国家博物馆,馆藏号不详
- 古巴比伦时期(约公元前 2000 年至公元前 1800 年);写成于约公元前 18 世纪初
- 阿卡德语(古巴比伦语马里方言)
- 竖长型泥板;尺寸不详
- CDLI no. P338870; ArchiBab no. T8155
原文线描

转写
正面:
01. a-na iš-me-dda-gan
02. qí-bí-ma
03. um-ma iš-ḫi-dIŠKUR a-ḫu-ka-a-ma
04. a-wa-tam an-ni-tam a-na la qa-bé-e-em-ma
05. ù i-na-an-na lu-uq-bi-ma
06. ù li-ib-bi lu-na-ap-pí-i-iš
07. LUGAL ra-bu-um at-ta 1 ANŠE.KUR.RA
08. e-ri-iš-ta-ka te-ri-ša-an-ni-ma
09. ù ú-ša-ri-a-kum
10. ù at-ta 20 MA.NA an.naa-na-ka-am
11. tu-ša-bi-lam i-na la da-ba-ba-am
12. i-ša-ri-iš it-ti-ia
13. la ḫa-aš-ḫa-ta AN.NA i-ṣa-am an-né-em
14. tu-ša-bi-lam šum-ma-an
15. šu-bu-lum-ma la tu-ša-ab-ba-lam
16. aš-šum DINGIR ša a-bi-ia
17. šum-ma-an li-ib-bi im-ra-aṣ
18. ši-im ANŠE.KUR.RA
正面底缘:
19. a-nu-um-mu-tim
20. it-ti-ni i-na qa-ta-naki
背面:
21. 6 me-tim KÙ.BABBAR-šu-nu
22. ù at-ta 20 MA.NA AN.NA
23. tu-ša-bi-lam ù še-mu-ú-um
24. mi-nam i-qa-ab-bi ú-ul i-ṭá-pa-la-né-ti-i
25. É an-nu-ú-um É-ka
26. i-na É-ka mi-nu-um ḫa-ṭì
27. a!(ZA)[1]-ḫu-um a-na a-ḫi-im
28. e-ri-iš-ta-a-am ú-ul i-na-ad-di-in
29. šum-ma-an an.naa-na-ka-am
30. la tu-ša-ab-ba-la-am
31. mi-im-ma li-ib-bi
32. ú-la-ma-an im-ra-aṣ
33. ú-ul LUGAL ra-bu-um at-ta
34. am-mi-nim an-ni-tam te-pu-uš
35. É an-nu-u-um É-ka
转录
1–3 ana Išmē-Dagan qibīma, umma Išḫi-Adad aḫūkama:
4–17 awātam annītam ana lā qabêmma u inanna luqbīma u libbī lunappiš. šarrum rabûm atta. šinā sīsê erištaka tērišannimma, u ušarīʾakkum, u atta ešrā manê annakam tušābilam. ina lā dabābam išariš ittīja lā ḫašḫāta! annakam īṣam annêm tušābilam, šumman šūbulūmma lā tušabbalam, aššum ilim ša abīja, šumman libbī imraṣ!
18–24 šīm sīsê annummûtim ittīni ina Qatana šeššet mêtim kaspišunu, u atta ešrā manê annakam tušābilam, u šēmûm mīnam iqabbī? ul iṭappalannêti?
25–28 bītum annûm bītka, ina bītika mīnum ḫaṭī? aḫum ana aḫim erištam ul inaddin?
29–35 šumman annakam lā tušabbalam, mimma libbī ulāman imraṣ. ul šarrum rabûm atta. ammīnim annītam tēpuš? bītum annûm bītka.
汉译
1–3 说与依施美·达干,你的兄弟[2]依施希·阿都所言如下:
4–17 这些话(虽然)难以说出口,但此刻我还是要说出来,这样我心里才会好受一点[3]。你也是个大国王啊,你想要两匹马,找我来要,我就打发人给你牵过去了;而你倒好,让人给我送来了二十弥那的锡[4]!你最好别是成心对我做这种不公平的事情[5]!你就给我送来了这么点儿锡。我宁可你压根什么也没给我送来!(我)以我父亲的神灵的名义(起誓),(如果那样的话)我心里(反而)还不会那么难过[6]!
18–24 上面说的那些马匹在我这卡塔那城[7]里,价值可是六百(舍客勒)的银子[8]啊,你就给我送来了二十弥那的锡,要是别人听到这种事情会怎么说?他们难道不会取笑我们吗?
25–28 这家就是你的家呀!你家里难道还缺了什么吗[9]?难道一个兄弟都不能满足另一个兄弟的愿望了吗?
29–35 我真宁可你没有给我送来这些锡,不然我心里也不会这么难过。你就不算个大国王[10]。为什么你要做这种事呢?这个家就是你的家啊。
注释:
- 符号 𒀀(A) 原文作 𒍝(ZA) ,当是笔误。
- 古代近东各王国的君主习惯上常以“兄弟”相称。
- 该句字面意思为“我想要让(我的)心变轻松”, < napāšum “呼吸;变宽”。在书写上,原文 lu-na-ap-pí-i-iš 一词原文用了“完全拼写法(scriptio plena)”,用来加强语气。
- 1 弥那约合 1 千克;参见注释 10,20 弥那锡约合 60 舍客勒银。
- 对本句的理解尚有争议。原文可能存在书写错误。
- šumman šūbulūmma … imraṣ 这一整句的字面意思为“假如你压根什么也没给我送来,以我父亲的神灵的名义(起誓),(在这种情况下,)假如我的心病了(,我就遭受诅咒)!” 这是古代美索不达米亚人们起誓时的惯用格式之一,即用一个假设的肯定句表达自己立誓绝对不会发生的内容:“假如我的心病了!”意即“我的心绝不会病(= 难过),否则我就遭受诅咒。”
- 卡塔那城,今叙利亚米希利法丘(Tell al-Mishrifah),位于霍姆斯东南约 18 公里处。
- 参见注释 4。
- 或译作“你家里难道出了什么差错吗?”。
- 我的同学认为此句当为反问,即“难道你不是个大国王么?”,如此一来逻辑和语气都更加自然。不过由于这封信的作者一贯地使用了“完全拼写法”来表达疑问或强调等语气(参见注释 3,又见第 24 行末词 i-ṭá-pa-la-né-ti-i),而此句并非如此,故未采信。
参考文献:
Dossin, G. (1952). Correspondance de Iasmaḫ-Addu. (Archives royales de Mari; 5). Paris: Imprimerie Nationale. (ARM 5, 20; pp. 36–39)
Durand, J.-M. (1997). Les Documents épistolaires du palais de Mari, tome I. (Littératures anciennes du Proche-Orient; 16). Paris: Éditions du Cerf. (LAPO 16, 256; pp. 403–405)
以粗体标出的专有名词请参阅《人名、神名、地名和其他专有名词索引》。
发表评论