Cosmodox

神在山上必有预备


书信:「你把我当成什么人了,这样看不起我!」 (UET 5, 81)

在本文编译的这封信件中,一位名叫南尼的商人愤怒地指责他的商业伙伴埃阿-那茨尔做出了言而无信、销售劣质商品还拖欠货款等种种恶劣行为。根据现存的其他信件我们知道,这位埃阿-那茨尔恐怕的确是个不折不扣的奸商,而南尼显然也不是唯一的受害者。在贸易活动发达的古代两河流域,涉及商业活动的纠纷比比皆是,而这份三千八百年前的投诉信,作为已知最早的「买家差评」之一,为我们提供了一个生动的案例,也成为了今天亚述学领域最著名的网络模因(右)。

 文本索引:UET 5, 81
 出土信息:出土于乌尔(Ur);今伊拉克济加尔省穆卡亚尔丘(تل المقير tall al-muqayyar / Tell Muqayyar)
 馆藏信息:英国伦敦,不列颠博物馆,馆藏号 BM 131236
 历史时期:前古巴比伦(依欣-拉尔萨)时期(约公元前 2000 年至公元前 1800 年)
 准确断代:拉尔萨王利姆-辛一世在位期间(1816 – 1755 BCE, MC-8
 文献语言:阿卡德语(古巴比伦语)
 物理信息:竖长型泥板;高宽厚 11.6 × 5 × 2.6 cm
 其他编号:CDLI no. P414985; Archibab no. T12972

泥板照片

UET 5, 81 (BM 131236) 泥板照片(左:正面;右:背面)(查看来源

原文线描

泥板原文线描(UET 5, 81; pl. XIV)

转写

1. 正面 a-na e-a-na-ṣi-ir
2. qi-bi-ma
3. um-ma na-an-ni-ma
4. a-nu-u-ma ta-al-li-ku
5. ki-a-am ta-[a]q-[b]i-[a]m
6. um-ma at-ta-a-ma
7. gu-ba-ri da-am-qu{x}-tim
8. a-na gi-mil-dEN.ZU a-na-[a]d-di-in
9. ta-al-li-ik-ma [t]a-aq-bi-a-am
10. u-la te-p[u]-uš
11. gu-ba-ri la da-a[m]-qu-tim
12. a-na ma-ar ši-ip-ri-ia
13. ta-aš-ku-[u]n-ma um-ma at-ta-ma
14. šum-ma te-le-qe-a le-qe-a
15. šum-ma [la t]e-le-qe-a at-la-ka
16. ia-ti a-na ki-ma ma-an-ni-im
17. tu-še₂₀-em-ma-ni-[i?]-ma
18. ki-a-am te-me-[š]a-˹an˺-ni
19. ma-ri a-wi-li a-na ki-ma ka1-ti
20. a-na ki-si-ia ma-ḫa-ri-im
21. aš-pu-ra-am-ma
22. tu-me-i-ša-am-ma
23. i-na qa-qa-ar na-ak-ri-im
24. 背面 iš-ti-iš-šu uši-ni-šu
25. ri-qu-su-nu tu-te-er-ra-am
26. i-na a-li-ik te-el-mu-un
27. ma-an-nu-um ša ki-a-am
28. i-pu-ša-an-ni-i-ma
29. at-ta ma-ar ši-ip-ri-ia tu-me-e-iš
30. a-na ma-laka-as-pi-im
31. ša i-na qa-ti-ia tu-še-ṣu-u
32. ki-a-am ta-da-bu-ub
33. uaš-šum-i-ka
34. a-na E₂.GAL-li
35. 1u.8 GU₂ URUDU a-na-ku ad-di-in
36. ušu-mi-a-bu-um
37. 1u.8 GU₂ URUDU i-di-in
38. e-zi-ib ša a-na E₂ dUTU
39. ku-nu-uk-ka-am ni-zi-bu
40. a-na we-ri-im ša-a-ti
41. ki-i te-pu-ša-an-ni
42. ki-si i-na qa-qa-ar na-ak-ri
43. tu-uk-ti-il
44. ki-si a-na qa-ti-ia
45. šu-lu-ma-am e-li-ka i-šu
46. ki-ma an-ni-ki-a-am
47. we-ri-a-am la du-mu-qa-am
48. la a-ma-ḫa-ru-ka ta-la-ma-ad
49. 正面下缘 ˹i-na˺ ki-sa-li-ia
50. iš-ti-na-a u-na-sa-aq-ma
51. ˹e˺-le-qe
52. 左侧缘 ua-na ša tu-me-i-ša-an-ni
53. na-si-iḫ-ta-am e-pu-uš-ka

转录

1–3 ana Eʾa-nāṣir qibī-ma, umma Nannî-ma:
4–18 anumma talliku, kīʾam taqbīʾam, umma attā-ma, gubārī damqūtim ana Gimil-Sîn anaddin. tallik-ma, [t]aqbīʾam, ulā tēpuš. gubārī lā da[m]qūtim ana mār šiprija taškun-ma, umma attā-ma, šumma teleqqēʾa, leqēʾa, šumma [lā t]eleqqēʾa, atlaka. jâti ana kīma mannim tušemmânni-ma, kīʾam temē[š]anni.
19–32 mārī awīlī ana kīma kâti ana kīsija maḫārim ašpuram-ma, tumeʾʾišam-ma, ina qaqqar nakrim ištīššu u šinīšu rīqūssunu tuterram. ina ālik Telmun mannum ša kīʾam īpušanni-ma? attā mār šiprija tumeʾʾiš, ana malā kaspim ša ina qātjia tušēṣû kīʾam tadabbub.
33–41 u aššumika ana ēkalli 18 bilātim weriʾam anāku addin, u Šumi-abum 18 bilātim weriʾam iddin. ezib ša ana bīt Šamaš kunnukkam nīzibu. ana werîm šâti, kī tēpušanni!
42–53 kīsī ina qaqqar nakri tuktīl, kīsī ana qātija šullumam elīka īšū. kīma annikīʾam weriʾam lā dummuqam lā amaḫḫaruka talammad, ina kisallija ištīnâ unassaq-ma, eleqqē. u ana ša tumeʾʾišanni, nasiḫtam eppuška.

汉译

1–3 说与埃阿-那兹尔南尼所言如下:
4–18 你看之前你来时2跟我是这么说的,你的原话:「我会把上好的铜锭交给吉米勒-辛。」你那时来跟我说了,但你却没做到。你把不好的铜锭摆在我信使跟前,你还说:「要就拿走,不要就走开!3」你把我当成什么人了,这么看不起我。
19–32 我之前派了人,(就是)像你一样的体面人4,去接收我的货款5,你却看不起人,在外人的地界上一而再地让他们空手而归。行走迪勒蒙的商人里谁曾这样对待过我?你看不起我的信使,想想你从我手上拿走了多少银子,你却还这样说话。
33–41 就是因为你的缘故我自己(贴钱)给王宫送了 18 他连得6铜锭,然后舒米-阿布也给王宫送了 18 他连得铜锭。这还不算我们在神庙中存留的加盖了印信的泥板(上记录的部分)!
42–53 你把我的货款截留在了外人的地界上,你必须把我的货款全额给还回来了。你要搞清楚我绝不再会从你那接收劣质铜锭了,我要在我的院子里逐个挑选再拿走。既然你看不起我,我就不要你的货7

注释

  1. Leemans (1960) 将该符号读作 ne,参见注释 4。 ↩︎
  2. 小品词 anumma 在此处似乎起到了从属连词 inūma 「在……的时候」的作用,因此该句的谓语动词也使用了从属形式 tallik-u。此处的译文力图同时体现两者的含义 ↩︎
  3. 原文直译为「如果你要拿,拿走!如你不要拿,走开!」。 ↩︎
  4. 如果按照注释 1 提到的读法,本句则当译作「……像我们一样的……」 ↩︎
  5. 字面直译为「钱袋」,可能指是提前支付的货款或合伙进行经营活动所投入的资金。 ↩︎
  6. 1 他连得约合公制 30 公斤。18 他连得,即 540 公斤的铜锭的价值的确不是一笔小数额。 ↩︎
  7. 字面的意思或为「我要对你行使撤销之权」。对于 na-si-iḫ-ta-am 一词的理解尚有争议。Leemans (1960) 将该词读作 na-si-qu-ta-am,即派生自动词 nasāqu「挑选」,并将该句译作「I shall exercise against you my right of selecting (the copper)」;ArchiBab (T12972) 将该句译作「I shall inflict grief on you」,似乎是将其与动词 nazāqu「担忧」联系起来,然而这个理解很难得到其书写形式的支持。倘若读成 na-si-iḫ-ta-am,则可派生自动词 nasāḫu「拔除,夺走;撤销」,Oppennheim (1967) 的译文「I shall exercise against you my right of rejection」即基于这种理解。本文的编译从最后这种理解。 ↩︎

参考文献:

Figulla, H. H.; Martin, M. A. (1953). Letters and documents of the Old-Babylonian period. (= Ur Excavations Texts; 5). London: British Museum Publications. (UET 5, 81; p. 14)
Leemans, W. F. (1960). Foreign trade in the Old Babylonian Period as revealed by texts from Southern Mesopotamia. (= Studia et Documenta; 6). Leiden: Brill. (SD 6, 17; pp. 39f.)
Oppenheim, A. L. (1967). Letters from Mesopotamia. Chicago/London: The University of Chicago Press. (pp. 82f.)

粗体标出的专有名词请参阅《人名、神名、地名和其他专有名词索引》


本作品采用知识共享署名 4.0 国际许可协议进行许可。
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
欢迎访问、转载或进行捐赠

留下评论

cosmodox.com